Verlo siempre en Español

31 mayo 2024

Las claves de la reforma del mercado eléctrico: consumidor, eficiencia del mercado e inversiones

La reforma del mercado eléctrico fortalece el mercado interior contando con un marco estable que será fundamental para acelerar la transición hacia la neutralidad climática y para la competitividad europea.

Por Arcadio Gutiérrez Zapico

Red eléctrica

En junio de 2021, comenzaba un período de gran incertidumbre e inestabilidad en los mercados energéticos, con volatilidad en los precios de la energía y materias primas. Este contexto llevó a la puesta en marcha de medidas por parte de la Unión Europea y sus Estados miembros destinadas a paliar el impacto de estos precios en los consumidores empresariales, industriales y domésticos, especialmente los más vulnerables. Estas medidas suponían, en algunos casos, cambios en las reglas del mercado tal y como se conocían.

Comenzaba así un período de reflexión en Europa, que se aceleró con un mayor incremento de los precios provocado por la guerra en Ucrania, y que giraba en torno a una posible revisión de las reglas y funcionamiento del mercado eléctrico.

En septiembre de 2022, la presidenta de la Comisión, Ursula von der Leyen anunció una “reforma profunda e integral" del mercado de la electricidad durante su discurso sobre el estado de la UE.

Así, en enero de 2023, se abría una consulta pública, al tiempo que gobiernos, instituciones, asociaciones, la academia y demás agentes publicaban su opinión al respecto. Fue el 14 de mayo de 2023, cuando la Comisión presentaba su propuesta, sobre la que quisimos realizar un evento en Enerclub, para promover el debate abierto entre agentes público y privados, administraciones nacionales y europeas, o la academia, y conocer sus diferentes puntos de vista. Para esa fecha también el Parlamento había dado a conocer su opinión al respecto. Podemos decir que existía ya por entonces un consenso general de que el modelo marginalista era el más eficiente para los mercados eléctricos liberalizados.

El pasado 21 de mayo, el Consejo Europeo aprobó finalmente la adopción de la reforma del mercado eléctrico. El Parlamento ya había dado el visto bueno en abril, y en el momento de redacción del presente artículo, ya sólo falta su firma, y publicación en el Diario Oficial de la Unión. Entrará en vigor 20 días después y será directamente aplicable a todos los Estados miembros.

 

Objetivos de la reforma del mercado eléctrico europeo

Tres, fundamentalmente, son los objetivos de la reforma:

  • Uno, proteger al consumidor del efecto de la volatilidad de precios y ante posibles shocks energéticos.
  • Dos, conseguir que el mercado sea capaz de garantizar una señal de precios adecuado para la operación eficiente del sistema.
  • Y tres, que sirva para retribuir los activos de generación y atraer nuevas inversiones, de cara a un mayor despliegue de energías renovables, en línea con el impulso esperado a la transición energética.

Como se reclamaba desde el sector, la reforma finalmente aprobada, preserva los mercados de electricidad a corto plazo como medio para aportar una adecuada señal de precios.

Por otro lado, introduce instrumentos para incrementar la liquidez de los mercados a plazo y promover los contratos a plazo. Entre otros aspectos, busca reducir los riesgos y la burocracia para fomentar los acuerdos de compra de energía a largo plazo (PPAs) proporcionando estabilidad a clientes e inversores. Además, permite a los Estados miembros utilizar contratos bidireccionales por diferencias (CfD) y aplicarse principalmente a inversiones en nuevas instalaciones de generación de energía basadas en energía eólica, solar, hidroeléctrica, geotérmica y energía nuclear.

Así mismo, promueve herramientas que completen, dinamicen y aporten mayor flexibilidad y seguridad al sistema, como los mercados de capacidad, buscando también el desarrollo de elementos tan fundamentales para el sistema en un futuro más renovable, como la gestión de la demanda o el almacenamiento.

Otro de los principales objetivos de esta reforma, como se ha comentado, está relacionada con el refuerzo de los derechos y las garantías de los consumidores, permitiéndoles, entre otros aspectos, tener más opciones a la hora de firmar un contrato de electricidad, flexibilidad para elegir precios dinámicos, contar con mayor transparencia e información, y fomenta los sistemas de uso compartido de energía, entre otros aspectos.

 

Pacto Verde europeo: liderazgo de la industria europea con cero emisiones netas

En definitiva, la reforma fortalece el mercado interior contando con un marco estable que será fundamental para acelerar la transición hacia la neutralidad climática y para la competitividad europea.

Esta competitividad está íntimamente ligada al desarrollo industrial europeo. Por eso, la reforma del mercado eléctrico, junto con la Ley sobre la Industria de Cero Emisiones netas y la Ley de Materias Primas Fundamentales, forman parte del Plan Industrial del Pacto Verde Europeo.

Un Plan que busca mejorar el desarrollo de nuestra propia industria y de toda su cadena de valor para aumentar la capacidad de fabricación de la UE de tecnologías y productos con cero emisiones netas.

Ésta será sin duda una de las prioridades de la nueva Comisión que llega. Contar con mercado eléctrico eficiente permitirá aprovechar la oportunidad que proporciona la transición energética. 

Contenido relacionado

T Advise D Advise T Facebook D Facebook T Twitter D Twitter T Youtube D Youtube T Messenger D Messenger T Linkedin D Linkedin T Instagram D Instagram T Whatsapp D Whatsapp T Telegram D Telegram T Shared Link D Shared Link T Checkmark Success D Checkmark Success T Chevron Down D Chevron Down Anterior Ir al anterior Siguiente Ir al siguiente T Close D Close T Add D Add T Arrow Increase D Arrow Increase T Arrow Oblique D Arrow Oblique T Arrow Down D Arrow Down T Search D Search T Search 2 (Alternative) D Search 2 (Alternative) T Share D Share T Filter D Filter T Email D Email T Email OutLine D Email OutLine T Phone OutLine D Phone OutLine T Fax Outline D Fax Outline T Print D Print T Play Button D Play Button T User D User T Error D Error T Info D Info T Thumb Up Outline D Thumb Up Outline T Thumb Up D Thumb Up T Thumb Down Outline D Thumb Down Outline T Thumb Down D Thumb Down T Clock D Clock T Lamp D Lamp T List view D List view T Map view D Map view Icono de teléfono Teléfono T Emergency D Emergency T Pause D Pause T Play D Play T Logout D Logout Icono de teléfono Teléfono Download icon An icon representing a download Chat icon An icon representing a chat
icono ir atrás volver atrás en la navegación icono número 50 ir a producto Tempo Happy 50 Horas icono calendario ir a producto Tempo Happy Día icono empresas ir al segmento de empresas icono de gas ir a catálogo de productos de gas icono sol naciente ir al producto Tempo Verde-Energía Renovable icono hogar ir al segmento de hogares icono 24 horas ir a producto One Luz icono electricidad ir al catálogo de productos de Luz icono electricidad y gas ir al catálogo de productos Luz + Gas icono luna ir al producto One luz Nocturna icono llave inglesa ir a averías y reparaciones icono sol ir al producto Tempo Solar icono reloj ir a los productos Tempo Happy icono reloj 2 horas ir al producto Tempo Happy 2 Horas icono 24 horas ir al producto One Luz icono número 50 ir al producto Tempo Happy 50 Horas icono tendido eléctrico Media Tensión Ver catálogo de productos con consumo eléctrico de 36.000 a 360.000 €/año icono tendido eléctrico Alta Tensión Ver catálogo de productos con consumo eléctrico más de 360.000 €/año icono empresa ir al segmento de empresas icono calendario ir al producto Tempo Happy Día icono Administradores de Fincas ir al segmento de Administradores de Fincas icono DarkSite icono DarkSite icono bombilla ver catálogo de productos con consumo eléctrico menos de 6.000 €/año icono de electricidad y gas ir al catálogo de Productos Luz + Gas icono electricidad ir al catálogo de productos de electricidad icono email contacto de correo electrónico icono fax contacto de fax icono de gas Baja Presión ver catálogo de productos de gas con consumo de menos de 6.000 €/año icono de gas Alta Presión ver catálogo de productos de gas con consumo de 6.000 a 240.000 €/año icono de gas Media Presión ver catálogo de productos de gas con consumo de más de 240.000 €/año icono de gas ir al catálogo de productos de gas icono de Enel ir a la sitio web de enel icono de calentador servicio de mantenimiento del calentador icono mantenimiento del calentador ir al servicio de mantenimiento OKGas Calentador icono hogar ir al segmento de hogares icono olla de presión olla de presión icono llave inglesa ir a averías y reparaciones icono tendido eléctrico Media Tensión ver catálogo de productos de electricidad con consumo de 6.000 a 36.000 €/año icono luna ir al producto One Luz Nocturna icono esfera ir a sitio web personal icono teléfono contacto telefónico icono sol naciente Ir al producto Tempo Verde-Energía Renovable icono panel solar ir a energía solar fotovoltaica icono reloj ir a productos Tempo Happy icono manito solida con pulgar hacia abajo seleccionada la reacción "No me gusta" icono manito con pulgar hacia abajo seleccionar la reacción "No me gusta" icono manito negra con pulgar hacia arriba seleccionada la reacción "Me gusta" icono manito con pulgar hacia arriba seleccionar la reacción "Me gusta"
Añadir otro equipo eléctrico Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Eliminar equipo eléctrico Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Aspiradora Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Horno Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Lavadora Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Lavavajillas Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Microondas Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Plancha Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Punto de recarga vehículo eléctrico Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Radiador eléctrico Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Secadora Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Split Aire Acondicionado Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Termo Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Tostador Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Vitrocerámica Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Power edit Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Map marker Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit.