Cara a cara con un Milano Real

Paisaje de Valencia del Mombuey, un pequeño pueblo fronterizo con Portugal.

Salgo de Madrid por la A5 dirección Extremadura. Voy en un coche de alquiler, aunque me hubiera encantado ir en mi moto, los paisajes de esta zona son impresionantes, pero esta vez no voy por placer, sino por trabajo, aunque al final se desveló un gran placer.

El motivo de mi viaje es grabar un episodio del videopodcast Conexión a Tierra, en este caso sobre la conservación del Milano Real. Ruedo dirección Badajoz y me desvío hacia donde marca el GPS, Valencia del Mombuey, un pequeño pueblo fronterizo con Portugal que me recibe con su ritmo pausado y un imponente silencio. No estoy acostumbrado a tanta calma, la vista se pierde entre campos y un horizonte que invita a la introspección.

Sigo obediente el indicador del GPS con temor a perderme. En un punto indeterminado de la carretera me desvío por un camino, veo a alguien que me espera, menos mal, es Alfonso Godino, coordinador técnico en AMUS, que me hace el gesto de seguirle. Conducimos mientras atravesamos varias fincas, abriendo y cerrando cercas, hasta que finalmente nos detenemos. "Ya hemos llegado", me dice.

Apago el motor del coche y lo primero que me sorprende es el silencio absoluto, interrumpido solo por los sonidos de la naturaleza: el viento meciendo las ramas, pequeños animales moviéndose entre la vegetación. Miro a mi alrededor y no se ve ningún signo de civilización, nos encontramos en lo que para mi es una zona desconocida, en medio de la nada o quizás sea en el centro de todo. 

Un Milano Real se lanza sobre el cadáver de una oveja muerta en el Muladar de la ONG AMUS situado en la localidad de Valencia del Mombuey.
Un grupo de Milanos posados sobre un árbol viejo.
Un grupo de Milanos comen una oveja muerta en el muladar de la ONG AMUS situado en la localidad de Valencia del Mombuey.

Es precisamente en estos parajes donde se lleva a cabo el proyecto LIFE EUROKITE de AMUS, en el que colabora Endesa, y que está dedicado a la recuperación del Milano Real, una de las aves más emblemáticas de nuestro ecosistema. La peculiaridad de esta iniciativa es su compromiso con la mínima intervención humana, permitiendo que la naturaleza siga su curso.

Caminamos unos metros hasta llegar a un transportín donde nos espera un impresionante ejemplar joven de milano real en proceso de recuperación. Apenas tiene mes y medio de vida, cualquiera lo diría. Alfonso me cuenta su historia, me dice que el ave está tranquila por lo que va a sacarla sin cubrir, y empieza a quitarle esa especie de caperuza que impide la visión del ave, entiendo que con ella puesta, está más tranquila. Con un gesto cuidadoso, abre la puerta, la saca con delicadeza y por primera vez en mi vida, me encuentro cara a cara con un milano real. 

Un Milano Real con la caperuza puesta.
El Milano Real tras haberle quitado la caperuza.

Nos miramos el uno al otro. Me llaman la atención sus ojos color miel, su plumaje brillante y limpio, sus garras y pico afilados parecen sacados de otra época, me doy cuenta de que es un animal imponente y preparado para la supervivencia, aunque ello implique el sacrificio de sus presas, parece de otro mundo.

Alfonso me propone algo inesperado: sujetarlo. Y en ese momento pienso, qué hago yo, un urbanita con un milano real en las manos, jamás lo habría imaginado. No hay margen para la duda y es difícil decirle que no a Alfonso, porque además, soy consciente de que es una de esas cosas que solo pasa una vez en la vida. Con tanto respeto como nerviosismo, acepto. Me explica cómo hacerlo correctamente, asegurándose de que el ave se sienta segura. Bromea con que, si se escapa, la multa asciende a 12.000 euros. No sé si lo dice en serio, pero mi tensión aumenta.

Extiende sus brazos y, en ese instante, mis manos entran en contacto con el Milano Real. En cuanto entro en contacto con el ave, noto a través de mis manos que su corazón late a toda velocidad, mucho más rápido que el mío. Es en ese momento cuando me doy cuenta de que el ave está más nerviosa que yo. Me sorprende su ligereza y su actitud inmóvil. Entonces, Alfonso me explica el origen de la expresión "amilanarse": el ave, en un intento de protegerse, finge estar muerta permaneciendo inmóvil, para evitar así un posible ataque. Como prueba, me pide que acerque un dedo a su pico. Confiando en su experiencia, pero con el dedo tembloroso, lo hago y el milano se mantiene impasible.

Un polluelo de Milano Real recuperado gracias al apoyo económico a la ONG AMUS.

Después de esos minutos mágicos para mí, llega el momento de dejarlo tranquilo porque nos tenemos que ir al pueblo, a Valencia de Mombuey, donde Alfonso y su compañera Sofia hoy tienen un encuentro con niños del entorno para enseñarles la importancia de esta especie a las nuevas generaciones. “Es fundamental que los niños la conozcan y aprendan a valorarla, ya que en la zona se liberan numerosos ejemplares cada año”, me comenta Alfonso. Los pequeños, sin duda más atrevidos que yo (quizás porque no les han hablado de la multa), se animan a tocarlo e incluso a sostenerlo sin temblores de por medio.

Los pequeños se quedan maravillados con esa “mochila” que les muestra Alfonso, mientras se la coloca al Milano Real. Son los innovadores sistemas de seguimiento que el proyecto LIFE EUROKITE ha implantado en algunos ejemplares, se tratan de unos transmisores GPS equipados con paneles solares que permiten registrar, en tiempo real, la ruta de los ejemplares y transmitirla vía satélite. Entre 2020 y 2024, se han marcado más de 700 individuos y se está haciendo seguimiento de más de 3.000 de esta especie y otras rapaces, proporcionando datos clave para su conservación.

Esta experiencia me ha permitido comprender, de una manera única, el equilibrio entre la intervención humana y la vida silvestre. Grandes profesionales apasionados por su trabajo son quienes lo hacen posible. Además, el proyecto LIFE EUROKITE no solo protege a una especie clave, sino que también nos recuerda que la verdadera sostenibilidad pasa por convivir con la naturaleza, no dominarla. Un aprendizaje que me llevo conmigo de vuelta a la ciudad, con la certeza de que la conservación es un esfuerzo conjunto y continuo.

Elisardo Pardos González

Presentador del videopodcast "Conexión a Tierra"

Contenido relacionado

T Advise D Advise T Facebook D Facebook T Twitter D Twitter T Youtube D Youtube T Messenger D Messenger T Linkedin D Linkedin T Instagram D Instagram T Whatsapp D Whatsapp T Telegram D Telegram T Shared Link D Shared Link T Checkmark Success D Checkmark Success T Chevron Down D Chevron Down Anterior Ir al anterior Siguiente Ir al siguiente T Close D Close T Add D Add T Arrow Increase D Arrow Increase T Arrow Oblique D Arrow Oblique T Arrow Down D Arrow Down T Search D Search T Search 2 (Alternative) D Search 2 (Alternative) T Share D Share T Filter D Filter T Email D Email T Email OutLine D Email OutLine T Phone OutLine D Phone OutLine T Fax Outline D Fax Outline T Print D Print T Play Button D Play Button T User D User T Error D Error T Info D Info T Thumb Up Outline D Thumb Up Outline T Thumb Up D Thumb Up T Thumb Down Outline D Thumb Down Outline T Thumb Down D Thumb Down T Clock D Clock T Lamp D Lamp T List view D List view T Map view D Map view Icono de teléfono Teléfono T Emergency D Emergency T Pause D Pause T Play D Play T Logout D Logout Icono de teléfono Teléfono Download icon An icon representing a download Chat icon An icon representing a chat
icono ir atrás volver atrás en la navegación icono número 50 ir a producto Tempo Happy 50 Horas icono calendario ir a producto Tempo Happy Día icono empresas ir al segmento de empresas icono de gas ir a catálogo de productos de gas icono sol naciente ir al producto Tempo Verde-Energía Renovable icono hogar ir al segmento de hogares icono 24 horas ir a producto One Luz icono electricidad ir al catálogo de productos de Luz icono electricidad y gas ir al catálogo de productos Luz + Gas icono luna ir al producto One luz Nocturna icono llave inglesa ir a averías y reparaciones icono sol ir al producto Tempo Solar icono reloj ir a los productos Tempo Happy icono reloj 2 horas ir al producto Tempo Happy 2 Horas icono 24 horas ir al producto One Luz icono número 50 ir al producto Tempo Happy 50 Horas icono tendido eléctrico Media Tensión Ver catálogo de productos con consumo eléctrico de 36.000 a 360.000 €/año icono tendido eléctrico Alta Tensión Ver catálogo de productos con consumo eléctrico más de 360.000 €/año icono empresa ir al segmento de empresas icono calendario ir al producto Tempo Happy Día icono Administradores de Fincas ir al segmento de Administradores de Fincas icono DarkSite icono DarkSite icono bombilla ver catálogo de productos con consumo eléctrico menos de 6.000 €/año icono de electricidad y gas ir al catálogo de Productos Luz + Gas icono electricidad ir al catálogo de productos de electricidad icono email contacto de correo electrónico icono fax contacto de fax icono de gas Baja Presión ver catálogo de productos de gas con consumo de menos de 6.000 €/año icono de gas Alta Presión ver catálogo de productos de gas con consumo de 6.000 a 240.000 €/año icono de gas Media Presión ver catálogo de productos de gas con consumo de más de 240.000 €/año icono de gas ir al catálogo de productos de gas icono de Enel ir a la sitio web de enel icono de calentador servicio de mantenimiento del calentador icono mantenimiento del calentador ir al servicio de mantenimiento OKGas Calentador icono hogar ir al segmento de hogares icono olla de presión olla de presión icono llave inglesa ir a averías y reparaciones icono tendido eléctrico Media Tensión ver catálogo de productos de electricidad con consumo de 6.000 a 36.000 €/año icono luna ir al producto One Luz Nocturna icono esfera ir a sitio web personal icono teléfono contacto telefónico icono sol naciente Ir al producto Tempo Verde-Energía Renovable icono panel solar ir a energía solar fotovoltaica icono reloj ir a productos Tempo Happy icono manito solida con pulgar hacia abajo seleccionada la reacción "No me gusta" icono manito con pulgar hacia abajo seleccionar la reacción "No me gusta" icono manito negra con pulgar hacia arriba seleccionada la reacción "Me gusta" icono manito con pulgar hacia arriba seleccionar la reacción "Me gusta"
Añadir otro equipo eléctrico Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Eliminar equipo eléctrico Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Aspiradora Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Horno Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Lavadora Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Lavavajillas Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Microondas Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Plancha Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Punto de recarga vehículo eléctrico Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Radiador eléctrico Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Secadora Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Split Aire Acondicionado Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Termo Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Tostador Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Vitrocerámica Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Power edit Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit. Map marker Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit.